Praca na własny rachunek i budowanie swojej marki to marzenie wielu osób, zarówno młodych, jak i w średnim wieku. Na otwarcie własnej firmy nigdy nie jest za późno, gdyż wbrew pozorom nie jest to wcale takie skomplikowane, jak może się wydawać.

Co trzeba zrobić, żeby firma zaczęła istnieć i jakie decyzje należy podjąć jeszcze przed rejestracją? 

Jak założyć firmę – od czego zacząć?

Jeszcze zanim firma zostanie zarejestrowana, trzeba wybrać sposób prowadzenia działalności. Można zdecydować się na: 

- jednoosobową działalność gospodarczą,  

- spółkę cywilną, 

- spółkę osobową, 

- spółkę kapitałową. 

Pierwsze dwie opcje cieszą się największą popularnością, a szczegóły i warunki ich funkcjonowania znajdują się w Ustawie Prawo przedsiębiorców oraz w Kodeksie cywilnym.
Koszty prowadzenia takich działalności są stosunkowo małe, niewiele formalności również zachęca do wyboru jednej z nich. Podstawowa różnica między nimi polega na liczbie właścicieli – w jednoosobowej działalności gospodarczej jest jeden, a spółce cywilnej dwóch albo więcej. 

Dwie pozostałe spółki są bardziej skomplikowane, wymagają wsparcia księgowej oraz kapitału na start. Nie będziemy im się bliżej przyglądać, gdyż jak już wspomniano, są wybierane stosunkowo rzadko. 

Jednoosobowa działalność gospodarcza 

Jednoosobowa działalność gospodarcza ma jednego, pełnoletniego właściciela. Aby założyć firmę w naszym kraju nie trzeba mieć Polskiego obywatelstwa, niezbędne jest jednak pochodzenie z państwa wchodzącego w skład Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Ta forma działalności pozwala na samodzielne podejmowanie decyzji, kierowanie rozwojem firmy, zatrudnianie odpowiednich pracowników, wyznaczanie godzin pracy oraz urlopów. Uproszczona księgowość zdecydowanie ułatwia prowadzenie firmy – do rozliczeń stosowana jest podatkowa księga przychodów i rozchodów albo ewidencja przychodów. Dostępne są także ulgi na start (chociażby w postaci niższych składek ZUS). 

Jednoosobowa działalność gospodarcza to jednocześnie ogromna odpowiedzialność oraz poświęcenie. Trzeba pamiętać także o zobowiązaniach finansowych. Firma nie ma osobowości prawnej, stąd właściciel odpowiada za działalność całym swoim majątkiem. To spore ryzyko dla osoby w młodym wieku. 

Spółka cywilna

Właściciele spółki cywilnej muszą być pełnoletni, a odpowiedzialność za firmę zostaje rozłożona na kilka osób. W taki sposób można elastycznie zarządzać przedsiębiorstwem. W spółce nie występuje podział na majątek firmowy oraz prywatny – w razie upadłości albo ewentualnych problemów finansowych konieczne jest wykorzystanie dóbr osobistych. 

Ta forma prowadzenia działalności jest dobrym wyborem, jeśli rodzina albo znajomi wspólnie planują otwarcie firmy. Przedsiębiorca może zdecydować się na uproszczoną księgowość oraz skorzystać z ulgi na start (niższe składki ZUS).  

Zakładanie własnej firmy – krok po kroku 

Centralna Ewidencja i Informacja Działalności Gospodarczej to miejsce, w którym w kilku prostych krokach można założyć własną firmę. Taki sposób rejestracji funkcjonuje od 2011 roku i wprowadził on wiele udogodnień. Rejestracja firmy odbywa się w całości przez Internet albo w każdym urzędzie gminy/miasta. 

Firmę zakłada się po wypełnieniu formularza CEIDG-1.

W dokumencie muszą znaleźć się podstawowe informacje o działalności, czyli dane właściciela, dane firmy oraz wybrana forma opodatkowania podatkiem dochodowym. 

Druk ma również dodatkowe funkcje, a wśród nich:

- służy jako wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotu gospodarki narodowej REGON, 

- działa jako zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne do naczelnika urzędu skarbowego NIP, 

- stanowi oświadczenie o wybranej formie opodatkowania podatkiem dochodowych od osób fizycznych, 

- zgłoszenie albo zmiana zgłoszenia płatnika składek do ZUS, 

- informacja o kontynuacji ubezpieczenia społecznego rolników. 

Jeśli przedsiębiorca decyduje się na założenie spółki cywilnej, druk CEIDG-1 zostaje uzupełniony przez każdego ze wspólników osobno. Wpisują oni jednakowe dane firmy oraz wybierają tę samą formę opodatkowania. 

Jak złożyć druk CEIDG-1?

Istnieje kilka możliwości na złożenie druku CEIDG-1. Najwygodniejszą i jednocześnie najszybszą formą jest dostarczenie wniosku drogą elektroniczną (skorzystanie ze strony internetowej). Wniosek wypełnia się na laptopie, a następnie wysyła do odpowiedniego urzędu. Aby rejestracja została pomyślnie zakończona, niezbędne jest podpisanie druku podpisem elektronicznym. 

Drugą opcją jest wydrukowanie formularza ze strony, a następnie przekazanie go do urzędu. Trzeba udać się osobiście. 

Trzecim rozwiązaniem jest spisanie kodu ze strony internetowej, a następnie przekazanie go urzędnikowi. Wspomniany numer pozwoli na odszukanie wypełnionego formularza. W dalszej kolejności pracownik urzędu drukuje go, podatnik podpisuje i w taki sposób rejestracja działalności zostaje zakończona. 

Osoby, które nie chcą rejestrować firmy drogą elektroniczną i preferują tradycyjne rozwiązania, mogą wydrukować formularz albo pobrać go w urzędzie. W takiej sytuacji wypełnia się go ręcznie i przekazuje urzędnikowi. 

Kiedy druk CEIDG-1 znajdzie się w systemie, oznacza to ukończenie rejestracji firmy. W dalszej kolejności niezbędne jest przekazanie informacji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego. 

Wizyta w Urzędzie Skarbowym umożliwia zarejestrowanie przedsiębiorcy jako podatnika podatku VAT. Aby tego dokonać, niezbędne jest wypełnienie i przedłożenie formularza VAT-R. Jeśli działalność będzie funkcjonować w formie spółki cywilnej, wspólnicy mają obowiązek dopełnić formalności związanych z podatkiem cywilnoprawnym (służy do tego formularz PCC-3). Jest to związane z obowiązkiem opłacenia 0,5% z wkładu wniesionego do spółki. Omówiony obowiązek musi zostać wykonany najpóźniej do 14 dni od momentu zarejestrowania firmy. 

W trakcie rejestracji na stronie CEIDG można jednocześnie złożyć formularz ZUS ZUA albo ZZA, wtedy nie trzeba zgłaszać się do placówki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli ta czynność nie zostanie wykonana, konieczne jest zgłoszenie się do ZUS w terminie 7 dni od momentu założenia firmy. 

Reasumując, założenie firmy nie dostarcza większych trudności, gdyż wszystkie formalności zostały ograniczone do minimum.
Wystarczy postępować zgodnie z instrukcjami i upewnić się, że wszystkie wpisane dane są poprawne.