Korzystanie z pomocy adwokata albo radcy prawnego jest kosztowne. Opłaty dokonuje się jednorazowo za wszystkie działania albo płaci się osobno za każdy przygotowany pozew czy inne pismo.
Reprezentacja w sądzie to także spory wydatek. Pierwsza opcja sprawdza się doskonale dla osób, które wiedzą, że przygoda z prawnikiem będzie trwać długo, gdyż do sądu została wniesiona sprawa o rozwód, ustalenie władzy rodzicielskiej czy sprawa karna.

Żadna z wymienionych spraw nie kończy się na jednym wniosku czy jednej rozprawie. Z kolei płatność za konkretną usługę przydaje się osobom, które mają jednorazową przygodę z sądem czy policją i takie rozwiązanie będzie dla nich znacznie korzystniejsze.
Jak zachować się w przypadku, kiedy brak środków uniemożliwia skorzystanie z pomocy adwokata? Czy można otrzymać wsparcie z urzędu?

W jaki sposób skorzystać z pomocy adwokata z urzędu? 

Każdy ma prawo ubiegać się o wsparcie adwokata z urzędu, ale nie każdy otrzyma pozytywną odpowiedź na wniosek. Dokument może zostać przygotowany przez osoby, które sądownie uzyskały zwolnienie od kosztów sądowych oraz przez osoby, którym nie przyznano zwolnienia. 

Adwokat z urzędu jest przyznawany osobom, które w oświadczeniu zaznaczą, że trudna sytuacja finansowa czy niskie zarobki uniemożliwiają pokrycie wynagrodzenia adwokata albo radcy prawnego. Kiedy wsparcie prawnika jest wymagane przez osoby prawne oraz inne jednostki organizacyjne niezbędne jest wykazanie, że podmiot nie dysponuje potrzebnymi środkami umożliwiającymi pokrycie kosztów opłacenia radcy prawnego albo prawnika. 

Jak wypełnić wniosek o adwokata z urzędu? 

Podmiot, który pragnie skorzystać z pomocy prawnika z urzędu, musi w pierwszej kolejności uzupełnić i dostarczyć wniosek. Jest on zgłaszany razem z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych albo osobno. Zainteresowana osoba wysyła go w formie pisemnej albo ustnej, a następnie dokument zostaje dołączony do protokołu. Rozwiązania sprawy podejmuje się sąd, w którym toczy się rozprawa albo sprawa będzie się dopiero odbywać. 

Ustawodawca przygotował ułatwienie dla osób fizycznych, które mają inne miejsce zamieszkania niż siedziba sądu, w którym toczy się sprawa. W omawianej sytuacji wniosek można złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. 

Wniosek o przyznanie prawnika z urzędu nie generuje żadnych kosztów dla wnioskodawcy. 

Kiedy można spodziewać się pozytywnej decyzji sądu? 

Sąd przychyli się do wniosku, jeśli w omawianej sprawie nie można obejść się bez wsparcia radcy prawnego albo adwokata. Drugim warunkiem jest sytuacja finansowa wnioskodawcy, która uniemożliwia samodzielne opłacenie obsługi prawnej. Warto zaznaczyć, że wsparcie oferowane przez pełnomocnika jest przydatne w trudnych sprawach, kiedy brak wiedzy z zakresu prawa może niekorzystnie wpłynąć na sytuację życiową wnioskodawcy albo nawet narazić go na poważne konsekwencje prawne. 

Prawnik z urzędu jest przyznawany także w skomplikowanych przypadkach oraz osobom, które mają poważne braki umiejętności z zakresu prawa. Brak wykształcenia prawniczego również może przyczynić się do uzyskania wsparcia w formie adwokata. Wydatki na prawników z urzędu ponosi Skarb Państwa. 

Jak uzyskać prawnika z urzędu – sytuacja finansowa wnioskodawcy

Wniosek o ustanowienie adwokata musi zostać przygotowany razem z oświadczeniem, w którym widnieją wszystkie potrzebne informacje: 

- stan rodzinny, 

- majątek, 

- dochody, 

- źródła utrzymania. 

W formularzu trzeba wypełnić wszystkie rubryki, a jeśli nie dotyczą one wnioskodawcy, na dokumencie należy nanieść stosowną adnotację albo przekreślić wolne pole. Na samej górze widnieje pouczenie, które należy przeczytać w pierwszej kolejności. 

Informacje widniejące w dokumencie należy potwierdzić dowodem PIT z ubiegłych lat albo zaświadczeniem o zarobkach czy nawet wyciągiem z rachunku bankowego potwierdzającego wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Wniosek oraz wymagane oświadczenie muszą zostać własnoręcznie podpisane. 

Wysokość dochodów odgrywa szczególnie ważną rolę w przyznawaniu adwokata z urzędu. Wysokie dochody połączone z zadłużeniem nie stanowi podstawy do uzyskania pozytywnej decyzji. W omawianej sytuacji sądy wychodzą z założenia, że wnioskodawca powinien raczej skupić się na redukcji wydatków na życie, zacząć oszczędzać i samodzielnie pokryć koszty związane ze skorzystaniem z pomocy radcy prawnego czy prawnika. Wsparcie z urzędu przyznawane jest, dopiero gdy wnioskodawca udowodni, że wszystkie ograniczenia, a także próby oszczędzania i poprawy sytuacji finansowej nie przyniosły żadnych rezultatów. 

Jakie konsekwencje grożą za składanie nieprawdziwych oświadczeń?

Sąd może zobligować wnioskodawcę do wydania przyrzeczenia, w którym zapewnia o prawdziwości danych widniejących w oświadczeniu. Konsekwencje prawne składania nieprawdziwych albo nierzetelnych zeznań są bardzo poważne. 

Jeśli sąd przyzna prawnika z urzędu i w trakcie procesu albo przed rozpoczęciem współpracy zostaną stwierdzone przesłanki umożliwiające zapłatę za jego usługę, dobry status finansowy i mijanie się z prawdą w trakcie składania wniosku, sąd na pewno zdecyduje o konieczności uiszczenia wynagrodzenia za pracę prawnika. Jeśli sąd znajdzie informacje i pozyska dowody, które potwierdzają przekazanie fałszywych informacji, oprócz wynagrodzenia pełnomocnika wnioskodawca zapłaci także grzywnę.  

Prawnik z urzędu – przypadkowy czy wybrany? 

Kiedy wniosek zostanie rozpatrzony przez okręgową radę adwokacką albo radę okręgową izby radców prawnych sąd zwraca się o wyznaczenie prawnika, któremu zostanie powierzona konkretna sprawa. Nie trzeba korzystać z usług przypadkowego adwokata, gdyż można wnioskować o konkretną osobę. Taka sytuacja opłaca się osobom, które znają dobrych i doświadczonych prawników czy radców prawnych albo korzystali z ich pomocy we wcześniejszych sprawach. Wskazany adwokat nie musi zostać wybrany do konkretnej sprawy, ale jego kandydatura na pewno zostanie wzięta pod uwagę. Zgodę musi wyrazić także wskazany we wniosku adwokat. 

Wyznaczenie prawnika z urzędu odbywa się niezwłocznie, a maksymalny termin jego wyznaczenia wynosi dwa tygodnie. 

Jak skorzystać z usług adwokata z urzędu – oddalenie wniosku

Jeśli wniosek o przyznanie adwokata z urzędu zostanie oddalony, strona nie ma możliwości zanegowania decyzji i ponowienia próby uzyskania pełnomocnika. Nawet jeśli dokument zostanie złożony ponownie, spotka się z automatyczną odmową sądu. 

Trzeba mieć na uwadze, że odmowna decyzja w sprawie nie ma żadnego wpływ na toczące się postępowanie.